NORMAL DELİK |
NORMAL MİL |
ALIŞTIRMA ÇEŞİDİ |
UYGULAMA YERLERİ |
|
X8/h8, Z8/h9 | Sıkı alıştırmalar |
Dişli çark elemanları, silindirik pimler, büyük döndürme momentlerinin iletilmesinde |
H7/r6, H7/s6, H5/r4 | S7/h6 |
Büyük tutukluluk kuvveti için, dişli çark volan ve teker göbekleri, döküm göbekler üzerine bronz yataklar,(s6 büyük, r6 küçük çaplar için) |
|
H7/m6, H7/n6 |
|
Belirsiz alıştırmalar |
Büyük bir kuvvetle sökülebilen sıkı birleştirilmiş parçalar (silindirik pimler yüksükler) |
H7/j6, H5 / j5 |
|
Hafif vurarak veya kuvvetli itişle birbirine geçen parçalar Dişli çarklar merkezleme flenşları, kasnaklar. |
|
H7/h6, H6/h6, H5/h4 | H7/h6, H6/h6, H5/h4 |
İtildiğinde kayabilen parçalar delme yüksükleri, yüksek hassasiyetli dişli çark elemanları merkezleme flenşler |
|
H8/h8, H8/h9 | H8/h8, H8/h9 |
Kaygın birleştirilmiş elemanlar, merkezleme fonksiyonlu perçin ve pimler |
|
H10/h9, H11/h11 | H10/h9, H11/h11 |
Az merkezleme fonksiyonlu perçin ve pimler |
|
H4/g3, H5/g5 |
|
Boşluklu alıştırmalar |
Dinamik hava yatakları sızdırmaz kaymalı yataklar. |
H6/g5 | G6/h5 |
Sessiz çalışan yüksek hassasiyetli çok az boşluklu kaymalı yataklar |
|
H7/g6 | G7/h6 |
Az boşluklu ince tamlıkta hassas kaymalı yataklar ince kayıt kızak yatakları. |
|
|
G7/h8 | Az boşluklu kaymalı yataklar | |
H7/f7, H6/f5 |
|
Yüksek zorlamalı kaymalı yataklar. Kayabilen dişli çarklar, yatak burçları, kaygan dişliler. |
|
H8/f8 | F8/h8 |
Orta zorlanmalı kaymalı yataklar, kolay kayabilen birleştirmeler. |
|
H8/e8 | F8/h9, F9/h9 | Düşük zorlamalı kaymalı yataklar | |
|
E9/h9, D10/h9 |
Sürekli sıcaklık ortamında çalışan kaymalı yataklar, kamalar, ziraat makinelerinin aks burçları. |
|
H11/a11 | D10/h11, D11/h11,D11/h9 |
Merkezleme fonksiyonu olmayan perçin ve pimli birleştirmeler. |
|
|
CD10/h9, C11/h11 |
Kaba transmisyon milleri, önemsiz kaymalı yataklar. |
NE ZAMAN BİRİM DELİK, NEZAMAN BİRİM MİL TOLEARNSI KULLANILIR.
Ne zaman birim delik, nezaman birim mil tolearansı kullanılacağı dizayn eden kişinin bir tercihi olabileceği gibi zaman zamanda zorunluluklar tarafından belirlenir. Örneğin satın alınan bir hazır bir malzemenin geçme yüzeyleri belli bir tolerans ile temin edilmiş ise o malzemeye uygun tolerans kullanılır.. Örnek; İç çapı “H” toleransında temin edilmiş bir malzemeyi mile monte için birim delik toleransı kullanılır, dış çapı “ h”toleransında temin edilmiş bir malzemeyi delik çapına monte için birim mil toleransı kullanılır.
|
|
TOLERANS ÇİFTLERİ Birbiri ile çalışacak malzemeler her zaman çift tolerans değerleri almaktadır. Bu tolerans çiftleri tecrübeler sonunda bazı standartlara indirgenmişlerdir. Kullanım yerlerine göre kullanılacak bu tolerans çiftleri genellikle aşağıdaki gibi eşleştirilirler. (Not aşağıda verilenler kural değildir, ancak pratikte gelişmiş kullanımlardır.) |
|
BOŞLUKLU GEÇME TOLERANS ÇİFTLERİ H7-h6 : Yüzeyleri yağlanarak geçirilen elemanlar için kullanılır. Örnek: Sık değiştirilmesi gereken kasnak göbekleri, tespit bilezikleri, kavramalar, hareketli tezgah parçaları. H7-g6 : Tutuk geçme. Örnek: Eksenel kayması gereken dişliler, kavramalar, biyel yatakları, pistonlar H8-h9 : Rahat geçme. Örnek: Transmisyon milleri tespit bilezikleri, kayış kasnaklar, dişliler, kavramalar vb. H7-f7 : Hareketli geçme. Örnek ; Takım tezgahları ana yataklar, krank şaftları, H7-e8 : Boşluklu geçmeler. Örnek sıcakta hareketliliğini devam ettirmesi gereken geçmeler H7-d9 : Çok boşluklu geçmeler. |
|
|
SIKI GEÇME TOLERANS ÇİFTLERİ H7- j6 : Tık tıklayarak geçirme: Ağaç çekiçle vurularak yapılan kolay sıkı geçmelerdir.Örnek: kayış kasnaklar, dişliler, el tekerleri, yatak burçları vs. H7-k6 : Çekiçle rahat geçirme: Örnek; kasnaklar, rulman iç bilezikleri, el tekerleri vs. H8-n6 : Çekiçle zor geçirme: Örnek; kasnaklar, kavramalar, kaplinler vs. H7-n6 : Presle geçirme: Örnek; Bir daha çıkarılmayacak kasnaklar, motor milne geçirilen rotorlar, muylu üstüne geçecek dişliler, göbek içlerine burçlar vs. |
|
||
|
|
|
|
PRES GEÇMELER
Preste veya yuvanın ısıtılarak genleşmesini sağlama suretiyle yapılan ve bir daha sökülmeyecek geçmelerdir. H7-r6 : Orta şiddette sabit kuvvet etkisinde oynamayacak geçmeler. Örnek pik döküm göbek üstüne çelik çember geçirme, biyellerde yatak içine presle geçirilen burçlar vs. H8-u8 : Büyük sabit kuvvet altında oynamayacak geçmeler.
ISO Delik Toleransları (ISO 286-2)
ISO Mil Toleransları (ISO 286-2)
|