Malzemeler

Günümüzde eskiye oranla malzeme çeşitiği daha fazladır..

Geçmişte, mühendisler ve tasarımcılar metal ağırlıklı tasarımlar ortaya çıkarırlardı ama artık kompozit malzemelerde kullanmaya başladılar.

Ülkemiz de tasarımcılar, bir elin parmağını geçmeyecek kadar tasarımlarında mazleme farklılığına gidiyorlarlar çünkü yeterli birikimlerinin olmamasından dolayı çıkış yolu olarakta tasarımlarının çoğunun birbirine benzediğini düşündüklerinden aynı malzemeyi farklı makinalarda rahatlıkla uyguluyorlar.

Çelik malzemler kullanılsada yine bilgi sahibi olmak gerekir, tasarımlarda çalışma yerlerine göre ısıl işlem uygulanması gereken önemli değerlerler vardır.

makinatasarimeviçelik-1

Sanayilerde karşılaştığım "demir" sözcüğü usta ve yeni mühendislerin bilinçli olarak kullanmadıkları bir tabirdir, makina tasarımlarında kullanılan tüm malzemler çeliktir, hemen hemen hepsinde karbon vardır. En doğru tarif "çelik" kelimesini kullanmak olacaktır.

Mühendis ve tasarımcıların malzeme seçerken dikkat etmesi gereken bazı hususlar;

Fiziksel özellikleri : Çekme, sertlik, süneklik, şekillendirilebilirlik, yorulma direnci, akma direnci, vs.
Yapısal özellikleri : Kimyasal bileşenler, Korozyon dayanımı, çözülebilirlik vs.
Termal özellikler: Isı iletim katsayısı, Isı tutma kapasitesi, genleşme katsayısı, vs.
Isıl işlem özellikleri.
Ekonomik özellikler : Fiyat, temin edilebilirlik, vs.

Çeliklerin bazı kurumlar ve ülkeler tasafından normları;

      1. AISI ………...: Amerikan Demir Çelik Enstitüsü standartları
      2. SAE ………...: Otomotiv mühendisleri topluluğu standartları
      3. ASTM……..…: Amerikan malzeme deneme topluluğu standartları
      4. AFNOR …….: Fransız standartları enstitüsü
      5. JIS ……….….: Japon standartları enstitüsü
      6. BS ……….… : İngiliz standartları
      7. ISO ………...: Uluslararası standartlar organizasyonu
      8. EURONORM : Avrupa standartları
      9. DIN …………..: Alman standartları enstitüsü
    10. TSE...............: Türk Standartlar Enstitüsü

Demir alaşımlı, yapısında en fazla %1.6 karbon malzemeler çeliktir. En düşük kaliteli çeliklerin içerisinde maksimum %1 oranında karbon vardır. Çeliklerin kimyasal yapısında Mn, Si, P ve S mevcuttur. Çeliklerin en önemli özellikleri, dayanım ve sertliklerini artıran karbon miktarıdır.

DIN ( Alman Normuna) göre St ile gösterilenler yapı, C ile başlayanlar ise alaşımsız ve ısıl işleme elverişli çeliklerdir.

Devam